Baza wiedzy o wentylacji i rekuperacji

Od urodzenia dajemy naszym dzieciom to, co najlepsze. Nie oszczędzamy na zdrowym jedzeniu, owocach i warzywach, bo przecież to jest ważne dla prawidłowego rozwoju. Potwierdzam w 100%, bo sam jestem ojcem i robię tak samo, ale czy wiecie co jeszcze trafia do organizmu Waszych pociech? Jedzenie i napoje, to tylko część składników potrzebnych do życia. Bez jedzenia i wody człowiek może spokojnie funkcjonować nawet kilka dni bez uszczerbku na zdrowiu. Jest jednak coś, bez czego nie można przeżyć dłużej niż kilka minut i nie mówię tu o szybkim Wi-Fi.

POWIETRZE – jest niezbędne do życia i tak jak jedzenie, nie może być „śmieciowe”. Powinniśmy je kontrolować i dbać o odpowiednią jakość. Zjadając niezdrowe produkty wiemy, że sobie szkodzimy. Czy jesteście świadomi, że oddychanie niezdrowym powietrzem w równym, a może nawet większym stopniu szkodzi, zwłaszcza młodym, rozwijającym się jeszcze organizmom?

Co znajduje się w powietrzu, którym oddychamy?

Na początek należy sobie uświadomić, że człowiek spędza kilkanaście godzin dziennie w pomieszczeniach zamkniętych. Nasze dzieci podobnie, a może nawet więcej. Dom, mieszkanie, biuro, szkoła, a nawet samochód izolują nas od powietrza zewnętrznego. Musimy zatem zadbać o odpowiednią jakość powietrza w tych zamkniętych przestrzeniach.

Dwutlenek węgla

Ten gaz jest niezbędny do życia, ponieważ umożliwia hemoglobinie transport tlenu do wszystkich komórek. Paradoksalnie, nadmiar dwutlenku węgla jest bardzo szkodliwy, powoduje niedotlenienie, zakwasza organizm, wywołuje ciągłą senność i brak możliwości skupienia uwagi. Każdy człowiek wydziela dwutlenek węgla i w zamkniętym pomieszczeniu, w którym przebywają ludzie, stężenie tego gazu stale rośnie. Bezpieczne stężenie CO2 w powietrzu, którym stale oddychamy to według niemieckich norm <1500ppm. Według szwedzkich przepisów wartość ta powinna być <1000ppm, a powietrze dobrej jakości zawiera <700ppm dwutlenku węgla.

Żeby rozrzedzić wydzielany przez nas dwutlenek węgla musimy w sposób ciągły dostarczać do pomieszczeń powietrze świeże. W powietrzu zewnętrznym jest średnio 400ppm CO2. Z obliczeń wynika, że każdy z nas potrzebuje 30m3/h powietrza świeżego, żeby stężenie dwutlenku węgla nie przekroczyło 1000ppm. Oczywiście przy wzmożonej aktywności fizycznej przemiana materii jest bardziej intensywna i wydzielamy więcej CO2, jednak są to zazwyczaj krótkie okresy. Największe szkody wywołuje stałe przebywanie w pomieszczeniach, gdzie jest zbyt duże stężenie dwutlenku węgla.

Zadbajmy o rozszczelnienie okien i sprawną wentylację. Idealna jest wentylacja mechaniczna, która nie jest wrażliwa na wiatr, wahania temperatur i inne zakłócenia, ale prawidłowo utrzymana wentylacja grawitacyjna również jest bardzo skuteczna. Wentylować trzeba cały czas, ponieważ cały czas oddychamy. Wietrzenie pomieszczeń co 2-3 godziny nie jest dobrym rozwiązaniem. Dwie osoby przebywające w dużym pomieszczeniu, powiedzmy 3x5m i 3m wysokim, zaczną zatruwać same siebie dwutlenkiem węgla już po upływie 50 minut, a po 2 godzinach stężenie CO2 przekroczy 2600ppm. Polecam zakup czujnika CO2 i stałe sprawdzanie tego parametru. Jest to wydatek 400-600zł, zależnie od producenta, ale tylko bezpośredni pomiar pozwala kontrolować, czy oddychamy dobrym powietrzem.

Zapylenie powietrza

Pojęcia: pył zawieszony, PM10, PM2,5 od niedawna goszczą w naszym słowniku. Zawartość szkodliwych pyłów w powietrzu rośnie z roku na rok, szczególnie w okresie zimy. O smogu nad Krakowem jest głośno od kilku lat, ale wcześniej ten problem też występował i występuje nadal niemal w całym kraju. Niestety większość tego pyłu pochodzi z gospodarstw domowych. Przepisy ograniczenia emisji dotyczą głównie zakładów przemysłowych i tam są egzekwowane, a przeciętny Polak w tym samym czasie spala w piecu wszystkie śmieci i truje siebie i wszystkich wokół.

Najgroźniejszy jest pył drobny (<10μm i <2,5 μm), który przenika do naszych dróg oddechowych, a nawet do krwiobiegu. Jedynym skutecznym rozwiązaniem, pozwalającym dostarczać do naszych domów powietrze oczyszczone, jest filtracja. Możemy filtrować powietrze nawiewane do pomieszczeń, albo wykorzystywać oczyszczacze, które będą w sposób ciągły poprawiać jakość powietrza. Każdy sposób jest dobry, choćby był nawet nie do końca skuteczny. Mamy przynajmniej świadomość, że robimy coś w kierunku zdrowia naszych bliskich.

Wilgotność powietrza

W okresie letnim wilgotność powietrza wpływa najbardziej na nasz komfort. Są dni szczególnie wilgotne, zwłaszcza przed burzą, kiedy mówimy, że jest duszno. Nadmiar wilgoci nie wpływa jednak na nasze zdrowie. Wilgotność względna powietrza (RH) powyżej 30-35% jest neutralna na zdrowie człowieka.

Poziom wilgotności względnej zależy od zawartości pary wodnej w powietrzu oraz od temperatury. Problemy ze zbyt suchym powietrzem występują tylko w okresie zimowym. Zimne powietrze zawiera mało pary wodnej, ponieważ jej nadmiar wykroplił się w postaci rosy, albo zamienił w szron. I chociaż wilgotność względna powietrza zewnętrznego zimą osiąga 90-100%, to po ogrzaniu go do temperatury pomieszczeń (21-22°C), wilgotność względna spadnie nawet do kilku procent. Organizm człowieka stara się nawilżyć powietrze przy oddychaniu (śluzówki nosa), ale tak suchego powietrza nie jest w stanie. Kilka godzin w tak suchym pomieszczeniu wystarczy, żebyśmy poczuli suchość w nosie i gardle. Suche powietrze oznacza więcej infekcji u naszych pociech i więcej problemów z alergiami.

Pomiar wilgotności powietrza jest prosty, a higrometry stosunkowo tanie. Trzeba tylko pamiętać, że bardziej szkodliwy dla zdrowia jest dwutlenek węgla. Oznacza to, że do naszych domów musimy wpuścić tyle powietrza, aby CO2 było na „zdrowym” poziomie, a niedobór wilgoci w okresie zimowym musimy uzupełnić np. nawilżaczem. Z doświadczenia wiem, że zimą potrzeba dostarczyć kilka litrów wody do powietrza, żeby zachować poziom wilgotności chociażby 35%.

Dobra wilgotność względna to 45-55%,a obowiązkowe nawilżanie powinno się włączyć poniżej 30%. RH<20% jest szkodliwa nie tylko dla ludzi, ale również dla budynku i wyposażenia. Drewniane podłogi, meble i drzwi nie lubią zbyt niskiej wilgotności, mogą ulec spękaniu i zniszczeniu.

LZO i inne

Lotne związki organiczne oraz inne gazy i opary również mogą w dłuższej perspektywie szkodzić nam i naszym dzieciom. Płyty meblowe, lakiery, farby ścienne, tapety itd., każdy element emituje szkodliwe substancje. Większość z nich uwalnia się z elementów wyposażenia nawet kilka lat od zakupu. Na szczęście wymiana powietrza na świeże, niezbędne do zachowania CO2 na odpowiednim poziomie, obniża również zawartość LZO i innych związków w powietrzu.

Są jednak sytuacje szczególne, kiedy musimy zastosować rozwiązania specjalne. Część z nas mieszka w pobliżu ruchliwych ulic, czy zakładów przemysłowych emitujących zanieczyszczenia gazowe. Jedynym rozwiązaniem jest instalacja filtrów z węglem aktywnym lub urządzeń uzdatniających powietrze z wbudowanymi filtrami węglowymi. Węgiel aktywny ma właściwości pochłaniające LZO i inne związki lotne., nie dopuszczając ich do naszych dróg oddechowych.

Podsumowanie.

Największe zagrożenia czyhające na nas w powietrzu to:

CO2>1500ppm

RH<30%

Pył zawieszony (w każdej ilości)

LZO i inne gazowe związki lotne (w każdej ilości)

Rozwiązaniem problemów związanych z większością szkodliwych czynników zawartych w powietrzu jest sprawnie funkcjonująca wentylacja.

Dobrej jakości powietrze jest niezbędne do życia. Zadbaj, żeby Twoje dzieci miały go pod dostatkiem.